شاید برای شما هم پیش آمده باشد که در هنگام مواجهه با یک پروژه پرچالش احساس ضعف کنید و فکر کنید که مهارت‌های لازم برای به سرانجام رساندن پروژه را ندارید. این ذهنیت تنها به خودتخریبی منجر شده و باعث می‌شود که شما تصور کنید که تلاش‌هایتان بیهوده است و به همین دلیل نتوانید در مسیر رشد گام بردارید. در چنین شرایطی است که مفهوم ذهنیت رشد مطرح می‌شود. ذهنیت رشد به معنای اعتقاد به این است که می‌توان با تلاش و تمرین به توانمندی‌ها و مهارت‌های جدید دست پیدا کرد. در واقع ذهنیت رشد یک مفهوم کلیدی در راستای توسعه شخصی و حرکت به سوی موفقیت است. افرادی که ذهنیت رشد دارند، کسانی هستند که به دنبال یادگیری، توسعه و بهبود مستمر توانمندی‌ها و مهارت‌های خود هستند. این افراد به تجربه‌ها، حتی اگر شکست خورده باشد، به عنوان یک فرصت برای رشد و یادگیری نگاه می‌کنند. در این مقاله از وبلاگ ایریسا تصمیم داریم به معرفی مفهوم ذهنیت رشد پرداخته و تفاوت‌های آن با ذهنیت ثابت را مورد بررسی قرار دهیم. پس تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.
در این مقاله به بررسی موضوعات زیر می‌پردازیم:
تعریف ذهنیت رشد
ذهنیت رشد یک مفهوم روان‌شناختی است که توسط دکتر کارول دوئک در دهه 1980 مطرح شد. این مفهوم به اعتقاد یا نگرشی اشاره دارد که فرد به توانایی‌ها و مهارت‌های خود به عنوان چیزهای قابل توسعه و قابل تغییر نگاه کند. در واقع، در ذهنیت رشد به چالش‌ها به عنوان فرصت‌هایی برای رشد نگاه می‌شود و افراد درگیر یک فرایند پویا و مستمر برای یادگیری و توسعه شخصی هستند. پذیرش ذهنیت رشد به شما این امکان را می‌دهد تا مهارت‌های جدید را به دست آورده، دانش جدیدی را کسب نموده و تخصص‌های جدیدی را یاد بگیرید.
| بیشتر بخوانید: نقش تکنولوژی در بهبود کیفیت زندگی |
ذهنیت شما قدرتمند است. باورهایی که شما درباره خودتان دارید، می‌تواند به شکل مستقیم رشد مهارت‌های جدید در شما را ممکن یا غیرممکن کند. با این وجود، در حالی که مزایای ذهنیت رشد ممکن است بسیار واضح به نظر برسد، بسیاری از ما با ذهنیت ثابت رشد خود را در زمینه‌های حیاتی محدود می‌کنیم که این امر می‌تواند روی رفاه و خوشبختی ما تاثیر منفی داشته باشد.
به عنوان مثال، وقتی می‌گویید “من در ریاضی خوب نیستم”، این بهانه‌ای آسان می‌شود برای اجتناب از تمرین ریاضی. ذهنیت ثابت ممکن است موقتاً شما را از شکست در حل تمرینات ریاضی در امان نگه دارد، اما در بلند‌مدت، مانع یادگیری، رشد و توسعه مهارت‌های جدید در شما می‌شود. در مقابل، فردی با ذهنیت رشد علاقه‌مند است حتی اگر در ابتدا شکست نیز بخورد، باز هم برای حل مسائل ریاضی تلاش کند. این شخص خسارت‌ها و شکست‌ها را موقتی می‌داند و به همین دلیل نیز روی یادگیری و بهبود فرد متمرکز می‌شود.
ویژگی‌های ذهنیت رشد
1. نگاه کردن به چالش‌ها به عنوان فرصت
2. پذیرش نقاط ضعف و توجه به آنها
3. ارائه انتقادهای سازنده و پذیرفتن بازخوردها
4. در نظر گرفتن هوش و استعداد به عنوان عواملی پویا و قابل بهبود
5. یادگیری اولویت است نه دریاقت تصدیق دیگران
6. تمرکز روی فرایند به جای متمرکز شدن روی نتیجه نهایی
7. انگیزه گرفتن از موفقیت دیگران
8. نگاه کردن به شکست به عنوان فرصتی برای رشد
9. تاکید بر مواجهه با چالش‌ها و مقابله با آنها
10. تلقی یادگیری به عنوان یک فرآیند آموزشی برای مغز
| بیشتر بخوانید: اقتصاد دیجیتال چیست؟ بررسی جامع ابزارهای Digital Economy |
تعریف ذهنیت ثابت
ذهنیت ثابت یک مفهوم روان‌شناختی دیگر است که در مقابل ذهنیت رشد قرار گرفته و نشان‌دهنده باورها و نگرشی است که افراد درباره توانمندی‌ها و استعدادهای خود دارند. در ذهنیت ثابت، افراد بر این باور هستند که توانمندی‌ها و مهارت‌های آنها از پیش تعیین شده است و قابل تغییر نیست. افراد با این نوع ذهنیت ممکن است از مواجهه با چالش‌ها یا هر چیزی که شاید آنها را به موفقیت برساند، فرار کنند. چراکه آنها معتقدند که قابلیت‌ها و استعدادها ثابت هستند و تحت تاثیر عوامل خارجی مشخص شده‌اند.
ویژگی‌های ذهنیت ثابت
1. اجتناب از مواجهه با چالش‌ها
2. دوری از ناشناخته‌ها
3. عدم توانایی مدیریت انتقادها و بازخوردهای دریافتی
4. اعتقاد به ثابت بودن هوش و استعداد هوش عدم امکان تغییر آنها بعد از تولد
5. هیچ کاری را بدون گرفتن تایید انجام نمی‌دهند
6. متمرکز شدن روی نتیجه نهایی
7. نگاه کردن به موفقیت دیگران به چشم یک تهدید
8. تلاش ها به نظرشان مثمر ثمر نمی‌باشند
9. شکست را ناشی از محدودیت در توانمندی هایشان می‌بینند
10. تسلیم شدن و عدم تلاش برای تغییر وضعیت
ذهنیت رشد و ذهنیت ثابت دو دیدگاه مختلف نسبت به توانمندی‌ها و مهارت‌ها هستند. ذهنیت رشد به افراد کمک می‌کند تا بتوانند به بهترین نسخه از خودشان برسند. این نگرش به آنها این امکان را می‌دهد تا در هنگام مواجهه چالش‌ها ناامید نشوند و به جای آن انگیزه مضاعفی پیدا کرده و از هر تجربه به عنوان یک فرصت برای یادگیری استفاده کنند. در نقطه مقابل، افراد دارای ذهنیت ثابت ممکن است با محدودیت‌هایی از تفکر ثابت به موفقیت‌ها و توانمندی‌ها نگاه کنند و به همین دلیل نیز از تمام پتانسیل خود استفاده نکند. به همین دلیل است که توسعه ذهنیت رشد می‌تواند به افراد کمک کند تا به بهبود مستمر و توسعه شخصی دست یابند. امیدواریم که این مقاله برای شما مفید بوده باشد.