یکی از شناخته شده‌ترین مدل‌های کسب و کار دیجیتال در عصر حاضر، اکوسیستم دیجیتال است. تمرکز اصلی استراتژی اکوسیستم دیجیتال، ارائه ارزش بیشتر به مشتریان است. این موضوع هم باعث افزایش رضایت و وفاداری مشتریان شده و هم به شرکت کمک می‌کند تا بتواند بهره‌وری و درآمد خود را به شکل بهینه‌ای افزایش دهد. به همین دلیل است که درک اینکه اکوسیستم های دیجیتال چیست و چه نقش‌هایی می‌توانید در این اکوسیستم‌ها داشته باشید، موضوع بسیار مهمی است. در همین راستا تصمیم گرفتیم در این مقاله از ایریسا مگ به معرفی مفهوم اکوسیستم دیجیتال پرداخته و با بررسی انواع مختلف اکوسیستم دیجیتال و مزایایی که دارد تلاش می‌کنیم تا به شما در زمینه استفاده بهینه‌تر از این استراتژی کمک کنیم. پس تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.
- مفهوم اکوسیستم دیجیتال
- چگونه نقشه راه اکوسیستم دیجیتال را طراحی کنیم؟
- انواع مختلف اکوسیستم دیجیتال
- مزایای اکوسیستم دیجیتال چیست؟
مفهوم اکوسیستم دیجیتال
اکوسیستم دیجیتال شبکه‌ای از فناوری‌ها، پلتفرم‌ها و خدمات دیجیتالی به هم پیوسته است که برای ایجاد ارزش برای کسب‌وکارها و مصرف‌کنندگان با یکدیگر تعامل دارند. در واقع یک اکوسیستم دیجیتال از عناصر مختلفی مثل نرم افزار، سخت افزار، داده و افراد تشکیل می‌شود و این عناصر با یکدیگر کار کرده و تراکنش های دیجیتال، ارتباطات و همکاری در طول سفرهای مختلف مشتری را تسهیل می‌کنند. این سفرهای مشتری ممکن است به یکدیگر مرتبط باشند یا اینکه یک اکوسیستم دیجیتال از فعالیت‌های مختلفی از جمله تجارت الکترونیک، شبکه‌های اجتماعی، راه‌حل‌های نرم افزاری، پیشنهادات سخت افزاری و سرگرمی‌های دیجیتال پشتیبانی می‌کند.
| بیشتر بخوانید: تعریف تحول دیجیتال یا دیجیتالی شدن فرایندهای کسب و کار چیست؟ |
چگونه نقشه راه اکوسیستم دیجیتال را طراحی کنیم؟
داشتن یک نقشه راه برای پیاده‌سازی اکوسیستم دیجیتال بسیار ضروری است. هدف از نقشه این است که مشخص کند یک سازمان باید چه کارهایی را در مسیر پیاده‌سازی اکوسیستم دیجیتال انجام دهد و این اطمینان را به وجود بیاورد که آیا ابزارهای مناسب برای پشتیبانی از اهداف تعیین شده را دارند یا نه و در صورت داشتن چقدر می‌توانند در مسیر دستیابی به اهداف موثر و کارآمد باشند.
به منظور ایجاد یک نقشه راه می‌توانید مراحل زیر را دنبال کنید:
- در اولین گام شما باید یک فهرست دقیق از تمامی برنامه‌ها و سیستم‌هایی که در سازمان مورد استفاده قرار می‌گیرند، تهیه نمایید.
- در گام بعدی مشخص کنید که از هر یک از برنامه‌ها و سیستم‌های موجود در فهرست، چه افرادی استفاده می‌کنند و چه افرادی نیز مسئولیت نگهداری از آنها را برعهده دارند. توجه داشته باشید که لازم است نام تمامی ذی‌نفعان را در نقشه راه اکوسیستم دیجیتال خود قرار دهید.
- اکنون زمان آن می‌رسد تا ابزارهای موجود در فهرست آماده شده را دسته‌بندی کنید. شما باید مشخص کنید که هر سیستم و برنامه‌ای چه کاری را انجام می‌دهند و در چه بخشی و با چه هدفی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
- در مرحله چهارم تهیه نقشه راه اکوسیستم دیجیتال شما باید چگونگی ارتباط میان ابزارها و اینکه آیا این کار به صورت خودکار انجام می‌شود یا دستی را تعیین نمایید. همچنین لازم است توجه داشته باشید که چه وظایفی تکرار می‌شوند و چه سیستم‌هایی دارای عملکرد مشابه هستند.
- در گام بعدی آماده‌سازی نقشه راه اکوسیستم دیجیتال لازم است با بررسی عملکرد ابزارها و نقاظ ضعف و قدرت آنها، کارایی این ابزارها تعریف شوند. این امر در ادامه راه در تعیین وضعیت ابزار و نیاز آن به جایگزینی یا ارتقا بسیار کمک می‌کند.
- در انتها باید فهرست ابزارهای خود را اولویت‌بندی کنید. در این مرحله هر ابزار را براساس میزان اهمیتی که برای سازمان دارد، رتبه‌بندی کنید. این کار باعث می‌شود تا اگجر نیاز به جایگزین کردن یا اضافه کردن یک ابزار خاص وجود داشت، بتوانید براساس میزان اهمیت ابزارها، یک ترتیب عملیاتی برای سازمان در نظر بگیرید.
انواع مختلف اکوسیستم دیجیتال
عموماً اکوسیستم دیجیتال را می‌تواند در 3 دسته‌بندی کلی قرار داد که عبارت‌اند از:
- اکوسیستم های دیجیتال کاربردی
- اکوسیستم پلتفرم
- اکوسیستم سوپر پلتفرم
در ادامه به معرفی هر یک از آنها خواهیم پرداخت.
| بیشتر بخوانید: انقلاب صنعتی چهارم و ارتباط آن با تحول دیجیتال |
1. اکوسیستم های دیجیتال کاربردی
این اکوسیستم حول یک پیشنهاد یا محصول موجود ساخته می‌شود و در واقع اکوسیستم دیجیتال ساز را می‌توان ساده‌ترین مدل کسب و کار اکوسیستم دیجیتال به شمار آورد. صنعت خودروسازی یکی از رایج‌ترین صنایعی است که در آن از اکوسیستم دیجیتال استفاده می‌شود و شبکه‌ای برای بهینه‌سازی زنجیره تامین و تولید ایجاد می‌شود که در نهایت منجر به تولید محصولی مستقل‌تر و یکپارچه‌تر می‌شود.
2. اکوسیستم پلتفرم
این اکوسیستم دیجیتال یک پلتفرم مشترک را ارائه می دهد که در آن همه شرکت‌های مرتبط با یکدیگر کار و فعالیت می‌کنند. در اکوسیستم دیجیتال پلتفرم، کاربران و دستگاه‌های هوشمند روی یک پلتفرم به یکدیگر متصل می‌شوند و این در حالی است که به طور همزمان سطح خدمات بالا و موانع محدود را تضمین می‌کند.
3. اکوسیستم سوپر پلتفرم
همانطور که از نام این اکوسیستم دیجیتال مشخص است، در این اکوسیستم، پلتفرم‌های مختلف جهت ایجاد یک سرویس کامل‌تر با یکدیگر ادغام می‌شوند. به طور معمول در این اکوسیستم صنایع مختلف با یکدیگر درگیر می‌شوند و می‌توانند طیف گسترده‌ای از سفرهای مشتری را ایجاد کنند. استفاده از این نوع اکوسیستم در شرکت‌های بزرگ فناوری مثل اپل یا آمازون بسیار رایج است.
مزایای اکوسیستم دیجیتال چیست؟
استفاده از اکوسیستم دیجیتال می‌تواند مزایای زیادی را برای کسب و کارها به همراه داشته باشند که در ادامه به معرفی برخی از آنها خواهیم پرداخت:
سازگاری سریع‌تر با تکنولوژی: اکوسیستم دیجیتال شرایطی را فراهم می‌کند تا کسب و کارهای مختلف لتوانند فناوری‌های جدید را به روش‌هایی پیاده‌سازی کنند که قبلاً استفاده از آنها به دلیل پیچیدگی بالایی که داشتند غیرممکن بود.
ایجاد منابع مالی جدید: یکپارچه‌سازی اکوسیستم باعث به وجود آمدن جریان‌های درآمدی جدیدی شده و این امکان را برای سازمان‌های مختلف فراهم می‌کند تا بتوانند داده‌های در جریان کسب و کار خود را تجزیه و تحلیل کرده و از آنها برای ایجاد محصولات یا خدمات جدید با ارزش بیشتر استفاده کنند.
کاهش هزینه‌ها از طریق بهبود فرایندهای کسب و کار: حول دیجیتال و ایجاد یک اکوسیستم دیجیتال، کارایی گردش کار و روابط کاری با مشتریان و شرکا را بهبود می‌بخشد. همچنین با خودکار شدن فرایندهای شاهد افزایش بهره‌وری خواهیم بود که همین امر نیز منجر به کاهش هزینه‌های عملیاتی می‌شود.
در این مقاله تلاش کردیم شما را با مفهوم اکوسیستم دیجیتال آشنا کنیم. چراکه امروزه شرکت‌های پیشرو به‌خوبی نقش موثر اکوسیستم دیجیتال را درک کرده و از این استراتژی در کسب‌وکار خود استفاده می‌کنند. این کار باعث می‌شود خدمات بهتری به مشتریان ارائه شده و در نهایت سازمان نیز بتواند عملکرد بهتری را داشته باشد. امیدواریم که این مقاله برای شما مفید بوده باشد.